วิทยาลัยเทคนิคสัตหีบ

การตรวจสอบงานปูกระเบื้อง

คำนำ

��พื้นบ้านนับเป็นส่วนประกอบที่โดดเด่นส่วนหนึ่งของตัวบ้าน เพราะจะปรากฎให้เห็นอยู่ทั่วไปทุกห้อง การปูพื้นจึงเป็นงานที่มี ลักษณะกึ่งงานตกแต่งกึ่งงานก่อสร้าง พื้นบ้านสามารถสะท้อนให้เห็นถึงฐานะและความมีรสนิยมของเจ้าของบ้านโดยดูจากวัสดุปูพื้น ที่เลือกใช้ และสามารถแสดงให้เห็นถึงงานสร้างสรรค์ทางศิลปะโดยดูจากการออกแบบและความประณีตในการทำ จึงไม่น่าแปลกใจที่ จะพบว่าเจ้าของบ้านบางรายมีความพิถีพิถันอย่างมากในการเลือกใช้วัสดุปูพื้น ตลอดจนถึงการเลือกช่างที่มีฝีมือและความชำนาญในการปูพื้นชนิดต่างๆ
�� นอกจากการมองในด้านของความสวยงามแล้ว เนื่องจากพื้นที่หรือบริเวณต่างๆ ในตัวบ้านจะมีลักษณะการใช้สอยที่แตกต่างกัน ฉะนั้นการเลือกใช้วัสดุปูพื้นให้เหมาะสมกับการใช้สอยในแต่ละห้องแต่ละจุดจึงเป็นสิ่งที่ควรจะให้ความสำคัญ เช่นเดียวกัน มิใช่จะมอง แต่ด้านความสวยงามเพียงด้านเดียว เพราะการเลือกใช้วัสดุปูพื้นที่เหมาะสมนอกจากจะช่วยให้มีอายุการใช้งานที่ยาวนานแล้วยังช่วย เพิ่มความปลอดภัยแก่ผู้อยู่อาศัยอีกด้วย

การปูกระเบื้องโดยใช้กาวซีเมนต์

�� การปูกระเบื้องโดยใช้กาวซีเมนต์เหมาะสำหรับงานปูกระเบื้องที่ต้องการความเรียบร้อย เพิ่มการยึดเกาะ ลดปัญหาความชื้น และโอกาสเกิดราน้อยมาก

ข้อจำกัด
�� พื้นที่ที่จะทำการปูกระเบื้องควรได้ระดับที่ดี วัสดุที่ใช้ในการปู ควรเป็นกาวซีเมนต์ พร้อมด้วยเกรียงหวี

ข้อดีของการปูโดยใช้กาวซีเมนต์
1. ช่างปูกระเบื้องสามารถปูพื้นที่ได้มากกว่าวิธีอื่น 2 เท่า
2. สะดวกในการปู เพียงแต่ผสมด้วยน้ำในถังผสม ก็สามารถนำไปใช้ปูได้ โดยไม่ต้องใช้ผู้ช่วย
3. การยึดเกาะดีกว่าปูนทรายเมื่อแข็งตัวถึง 4 เท่า
4. วัสดุที่ใช้เต็มด้านหลังแผ่นกระเบื้อง ไม่มีปัญหาหลุดร่อน
5. ฐานรากของอาคารรับน้ำหนักน้อยกว่า เพราะความหนาของกาวซีเมนต์เพียง 3 - 5 มม.
6. โอกาสเกิดเชื้อรา และปัญหาน้ำเหนียวมีน้อย เพราะความชื้นใต้แผ่นกระเบื้องน้อยกว่าวิธีดั้งเดิม
7. สามารถทำการยาแนวได้ภายใน 24 ชม. โดยไม่ต้องรอให้ความชื้นระเหย ซึ่งการปูแบบดั้งเดิมใช้เวลาถึง 3 - 4 วัน

ข้อมูลเปรียบเทียบคุณสมบัติการใช้วัสดุสำหรับงานติดตั้งกระเบื้อง

คุณสมบัติทางกายภาพ

การติดตั้งแบบปูนทราย
(MORTAR)

การใช้กาวซีเมนต์ทั่วไป
(CBA)

1. แรงยึดเกาะ
(Shear Bond Strength)

3.5 kg/cm²

19 kg/cm²

2. การรับแรงกดอัด
(Compressive Strength)

28 kg/cm²

119 kg/cm²

3. การดูดซึมน้ำ
(Water Absorption)

14 - 16 %

6 - 8 %

4. ความทนทานต่อแรงกระแทก
(Shock / Impact Resistance)

น้อย

ดี

5. ความหนาของชั้นปู

หนา 20 - 50 มม.

หนา 3 - 5 มม.

6. จำนวนพื้นที่ที่ปูได้

7 - 10 m²

15 - 30 m²

7. แผ่นกระเบื้องต้องแช่น้ำก่อนปู

จำเป็น

ไม่จำเป็น

8. การสกัดพื้นผิวที่เรียบ

จำเป็น

ไม่จำเป็น

9. ระยะเวลาที่ใช้ในการเซ็ทตัว

ต่ำสุด 24 ชั่วโมง

12 ชั่วโมง

10. ระยะเวลาก่อนทำการยาแนว

อย่างน้อย 3 - 4 วัน

24 ชั่วโมง

ในขั้นแรกเริ่มจากการเตรียมอุปกรณ์การปูกระเบื้อง ประกอบด้วย
1. ถังใส่ปูน��
2. คีมปากนกแก้ว��
3. แท่นตัดตรงพร้อมใบตัด��
4. ระดับน้ำ��
5. ปักเต้า��
6. เกรียงหวี
7. สว่านไฟฟ้า พร้อมใบปั่นซีเมนต์กาว
8. ตลับเมตร
9. เครื่องเจียรไฟฟ้ามือถือ (ลูกหมู)
10. ฉากใหญ่
11. แปรงสลัดน้ำ
�
ส่วนวัสดุการปูกระเบื้องประกอบด้วย
1. ตะปูคอนกรีต ขนาด 2 นิ้ว��
2. ปูนยาแนว��
3. ปากกาเขียนกระเบื้อง
4. ฟองน้ำ
5. กาวซีเมนต์
�
จากนั้นเป็นเรื่องของ ขั้นตอนการปูพื้นกระเบื้อง ได้แก่
1. การเตรียมพื้นที่
- ทำความสะอาดพื้นที่
- วัดระดับพื้นว่าได้ระดับเดียวกันหรือไม่� กรณีไม่ได้ระดับควรทำการปรับพื้นก่อน ด้วยปูนซีเมนต์เทาผสมทรายและน้ำ
- การปรับระดับพื้น ให้สูงกว่าพื้นเดิม ประมาณ 2-3 ซม.ตามความสูงของสภาพพื้น
- พื้นผิวควรเป็นผิวหยาบ
- หลังการปรับระดับ จะต้องทิ้งพื้นให้แห้ง อย่างน้อย 2 วัน
2. การเตรียมกระเบื้อง
- คำนวณกระเบื้องที่ใช้สำหรับพื้นที่โดยจำนวนของกระเบื้องมากกว่าพื้นที่ประมาณ 3-5 %
- ตรวจคุณภาพเกรดสี ลวดลายและขนาดของกระเบื้อง
3. วิธีการปูกระเบื้องแบบใช้กาวซีเมนต์
- ทำความสะอาดพื้นผิว
- ผสมปูนทรายในอัตราส่วน 1 : 3 เทปูนทรายปรับให้ได้ระดับและทิ้งไว้ให้แห้ง
- หาฉากของพื้นที่ที่จะปูแล้วดึงเชือก
- ผสมกาวซีเมนต์กับน้ำตามอัตราส่วนที่กำหนดไว้ข้างถุง
- เทส่วนผสม แล้วปาดด้วยเกรียงหวี
- ปูตามเส้นฉากจากในมาด้านนอก
- ขณะปูต้องเคาะให้ได้ระดับและแนว (ก่อนปู ควรพรมน้ำให้พื้นมีความชื้นพอสมควร)
- ปูกระเบื้องไปเรื่อย ๆ จนเต็มพื้นที่
- ผสมปูนยาแนว 1 ส่วน กับน้ำ 1 ส่วน ฉาบยาแนวลงในส่วนของร่องรอยต่อของกระเบื้อง� ให้เต็ม ทิ้งไว้ให้พอหมาดจึงเช็ดออกด้วยฟองน้ำชุบน้ำหมาด ๆ จนร่องยาแนวเรียบสนิท ความกว้างของร่องกว้างเสมอกันตลอดแนว เท่านี้ก็จะได้พื้นกระเบื้องที่สวยงามกันแล้ว

ข้อปฏิบัติก่อนการปูกระเบื้อง

1. ทำความสะอาดพื้น ผนังที่จะปู ให้ปราศจากผงฝุ่นและคราบน้ำมัน

2. ตรวจเช็คระดับพื้น หรือแนวระนาบของผนังที่จะปูถ้าไม่ได้ระดับ หรือระนาบควรตกแต่ง หรือปรับให้ได้แนวที่ต้องการ

คำแนะนำเฉพาะงาน

การปูกระเบื้องทับพื้นเดิม

การปูวิธีนี้ ควรใช้กาวซีเมนต์ชนิดพิเศษปู หรือใช้น้ำยาที่ช่วยเพิ่มแรงยึดแกาะผสมกับกาวซีเมนต์ทั่วไป (ไม่ควรใช้ปูนซีเมนต์ผสมทราย)

การปูกระเบื้องบนพื้นไม้ พื้นเหล็ก ยิบซัมบอร์ด แผ่นซีเมนต์ใยหิน

�� สามารถหาซื้อกาวซีเมนต์ที่พิเศษเฉพาะงาน ได้ตามท้องตลาดทั่วไป ซึ่งมีหลายประเภทให้เลือกตามความต้องการ

การปูพื้นที่ ที่ทนต่อสารเคมี ห้องอบไอน้ำ ห้องแช่แข็ง ฯลฯ
�� จะต้องใช้กาวชนิดพิเศษเท่านั้น เช่น กาว อีพอกซี่ กรรมวิธีการใช้ หรือส่วนผสมจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับข้อแนะนำ ของผู้ผลิตแต่ละราย และควรใช้ยาแนวอิพอกซี่ สำหรับงานยาแนวด้วย

แนวร่องขยาย (Movement Joints)
1. สำหรับการปูกระเบื้องบุผนังภายในอาคาร ตำแหน่งของแนวร่องขยาย (Movement Joints) ควรเป็น
- ตำแหน่งตรงกับแนวเชื่อมต่อ ที่มีอยู่แล้วที่ผนัง
- จุดต่อของกระเบื้องกับวัสดุอื่น
- จุดต่อของวัสดุต่างชนิดกัน
- ในพื้นที่กว้าง ควรกำหนดจุดทุก ๆ� 7-10 เมตร ตาวแนวระดับ และแนวดิ่ง ตามลำดับ
2. สำหรับการปูกระเบื้องบุผนังภายนอกอาคาร ตำแหน่งของแนวร่องขยาย (Movement Joints) ควรเป็น
- ตำแหน่งตรงแนวเชื่อมต่อ ที่มีอยู่แล้วที่ผนัง
- จุดต่อของกระเบื้องกับวัสดุอื่น
- จุดต่อของวัสดุต่างชนิดกัน
- แต่ละชั้นของตึกตามแนวระดับ และตามแนวดิ่ง ที่ทุกระยะประมาณ 3 เมตร ถึง 4.5 เมตร
- ตามมุมตึก โดยอยู่ในระยะ 0.25 เมตร ถึง 1 เมตร จากมุมนั้น

3. สำหรับการปูพื้นทั้งภายในและภายนอกอาคาร
- ตำแหน่งของแนวร่องขยายตรงกับแนวต่อ ของฐานและคานรับ
- รอบพื้นที่ และรอบสิ่งติดตั้งบนพื้นนั้น เช่น เครื่องจักร อุปกรณ์ต่าง ๆ เป็นต้น
- ในพื้นที่กว้าง ในทุกระยะ 7-10 เมตร ตามความกว้าง และความยาว
- กรณีพื้นที่รับการสัญจรมาก ขอบของ Movement Joints อาจต้องใช้เส้นโลหะติดป้องกันไว้ด้วย

การเทคอนกรีตปรับระดับผิวพื้น
1. แบบเชื่อมสนิท (Monolithic Construction)
เทคอนกรีตปรับระดับ มีความหนา 12-25 มม. ภายใน 3 ชม. หลังจากเทคอนกรีต
2. แบบไม่มีชั้นประสาน (Unbonded Construction)
เทปูนปรับระดับอย่างน้อย 50 มม. หรือ 65 มม. ในกรณีที่มีท่อน้ำ ท่อร้อยสายไฟ หรือท่อนำความร้อนอยู่ด้วย
3. แบบไม่มีชั้นประสาน (Separated or Bonded Construction)
โดยใช้น้ำยาเพิ่มการยึดเกาะ ผสมกับซีเมนต์ ในอัตราส่วน 1 : 2 เททับผิวคอนกรีตพื้นล่าง แล้วเทปูนปรับระดับ หนาอย่างน้อย 40 มม. ทับในขณะที่คอนกรีตยังเปียกอยู่ คือประมาณ 3 ชม. หลังจากเทคอนกรีต
4. แบบลอยตัว (Floating Construction)
เทปูนปรับระดับหนาอย่างน้อย 65 มม. หรือ 75 มม. ในกรณีที่มีท่อน้ำ ท่อร้อยสายไฟ หรือท่อนำความร้อนอยู่ด้วย โดยเททับบนชั้นของวัสดุยืดหยุ่น ที่ใช้กันความร้อน หรือกันเสียง

ข้อแนะนำในการปูพื้นด้วยกระเบื้องเซรามิคส์

�� ในปัจจุบัน มีผู้นิยมปูพื้นด้วยกระเบื้องเซรามิคส์มากขึ้นเนื่องจากมีลวดลายต่าง ๆ มากมายให้ได้เลือกใช้ ตลอดจนหาซื้อได้ง่าย แต่กระเบื้องปูพื้นนั้น นอกจากแฟน ๆ คนรักบ้านจะต้องพิถีพิถันในการเลือกลวดลายกระเบื้องจนเป็นที่ถูกอกถูกใจแล้ว สิ่งหนึ่งที่สำคัญไม่แพ้กัน ก็คือจะต้องพิถีพิถันในการเลือกช่างที่จะมาปูกระเบื้อง ตลอดจนกลเม็ดเทคนิควิธีในการปูกระเบื้องครับ ซึ่งมีวิธีปฏิบัติเป็นแนวทางในการปูพื้นกระเบื้องเซรามิคส์ดังนี้ครับ

�

�� 1.ต้องมั่นใจว่าพื้นที่จะปูกระเบื้องนั้นได้ทำความสะอาดเป็นที่เรียบร้อย ไม่มี คราบฝุ่น น้ำมัน รอยสกปรกติดอยู่ ตลอดจนไม่ลืมตรวจเช็คระดับพื้น หรือแนวระนาบของผนังที่จะปูถ้าไม่ได้ระดับ หรือระนาบควรตกแต่ง หรือปรับให้ได้แนวที่ต้องการ

�

�� 2. พื้นที่ที่จะปูกระเบื้อง ต้องแห้ง ไม่มีความชื้น� หากเป็นพื้นหรือผนังคอนกรีตนั้น พื้นที่ที่จะปูกระเบื้องได้ต้องทิ้งไว้ให้แห้งหลังการเทพื้นหรือฉาบแล้วอย่างน้อยเป็นเวลา 2-3 สัปดาห์� จนแน่ใจว่าพื้นไม่มีความชื้นแล้วจึงเริ่มลงมือปูกระเบื้องได้ครับ เพราะหากพื้นที่จะปูกระเบื้องมีความชื้นอยู่จะมีผลทำให้แรงยึดกันระหว่างพื้นและวัสดุปูพื้นอ่อนลง สำหรับพื้นชั้นล่างที่อยู่ติดพื้นดิน ควรรองพื้นด้วยแผ่นพลาสติก และปูนซีเมนต์ผสมทรายที่จะทำการเทพื้นปรับระดับควรผสมน้ำยากันซึม เพื่อป้องกันความชื้นซึมขึ้นมาตามร่องยาแนว หรือผิวของกระเบื้อง

�

�� 3. ในการปูกระเบื้อง นั้น ควรเว้นร่องประมาณ 1-3 ม.ม. เพื่อป้องกันปัญหาการโก่งแอ่นหลังจากการปูและใช้งาน ในการปูกระเบื้องในปัจจุบันนั้นมีวัสดุประสานอยู่สองชนิดใหญ่� ๆ ด้วยกันคือ ใช้กาวซีเมนต์ หรือปูนซีเมนต์ตามอัตราส่วน�� (ยกเว้นการปูกระเบื้องทับพื้นเดิม ซึ่งควรใช้กาวซีเมนต์ชนิดพิเศษปู หรือใช้น้ำยาที่ช่วยเพิ่มแรงยึดเกาะผสมกับกาวซีเมนต์ทั่วไป ไม่ควรใช้ปูนซีเมนต์ผสมทรายเพียงอย่างเดียว) �ในการปูพื้นกระเบื้องใหม่ แนะนำให้ใช้ปูนกาวซีเมนต์ เนื่องจากมีความแข็งแรงทนทานสามารถยึดเกาะได้ดีรวมทั้งสะดวกและรวดเร็วกว่าครับ

�� เมื่อเตรียมการเป็นที่เรียบร้อยแล้วจึงปูกระเบื้องโดยเริ่มปูจากแนวที่ติดผนัง 1 แนว จัดกระเบื้องให้ลงตัว และตีแนวกระเบื้องที่ผนัง (บรรดาช่างมักจะเรียกกรรมวิธีนี้ว่าตีปักเต๊า) แล้วปูกระเบื้องจากพื้นขึ้นไปถึงจุดที่จะหยุดกระเบื้อง 1 แถว เพื่อให้กระเบื้องลงตัวไม่เหลือเศษบนและล่าง เสร็จแล้วจึงปูกระเบื้องตามแนวที่วางไว้ครับ

�

�� 4. เมื่อปูกระเบื้องเป็นที่เรียบร้อยแล้ว จะต้องทิ้งให้ซีเมนต์แห้งอย่างน้อย 24 ช.ม. แล้วจึงยาแนวโดยปาดตามแนวเฉียงกับร่องกระเบื้อง เพื่อให้ตัวยาแนว ลงร่องอย่างสม่ำเสมอ(ข้อสำคัญ คือ �ต้องไม่ลืมทำความสะอาดร่องระหว่างกระเบื้อง� ก่อนการยาแนวนะครับ) เมื่อยาแนวเป็นที่เรียบร้อย ก็ควรที่จะต้องทิ้งพื้นที่ดังกล่าว ไว้� 1 อาทิตย์ก่อนการใช้งาน โดยทำความสะอาดกระเบื้อง หลังจากปุเสร็จแล้ว 24-36 ชั่วโมงและหลังจากพื้นกระเบื้องแห้ง ทำการเช็ดผิวของกระเบื้องอีกครั้ง ด้วยผ้าสะอาด

วิธีตรวจสอบงานปูกระเบื้อง

ขั้นตอนที่ 1
�� ความสวยงาม- กระเบื้องที่มีสีสันและลวดลายแบบเดียวกัน ควรปูแล้วดู กลมกลืนกัน ไม่ควรมีแผ่นใดแผ่นหนึ่งมีสีผิดเพี้ยน เด่น สะดุดตาขึ้นมา แนวขอบกระเบื้องหรือแนวร่องต้องเป็นเส้นตรง ไม่บิดเบี้ยว เฉ เอียง ซึ่งตรวจสอบได้ โดยการใช้เชือกขึงดู ระยะของร่องยาแนวควรอยู่ระหว่าง 1 - 3 มม. ไม่ควรห่าง จนเกินไป

ขั้นตอนที่ 2
�� ความราบเรียบ - กระเบื้องทุกแผ่นต้องเรียงอยู่ในระดับเสมอเท่ากันกับแผ่นข้างเคียง ถ้าเป็นผนัง ตรวจสอบได้โดยการใช้มือลูบ ถ้าเป็นพื้น ตรวจสอบได้โดยการใช้เหรียญวางแนบลงระหว่างรอยต่อของแผ่นถ้าสามารถกดเหรียญแล้วกระดกได้ แสดงว่ากระเบื้อง 2 แผ่นนั้นปูไม่ได้ระดับเสมอกัน

ขั้นตอนที่ 3
�� ระดับความลาดเอียงของพื้น- พื้นที่ปูควรมีระนาบเอียงไปสู่ตำแหน่งที่ให้น้ำไหล ระบายลงไปได้ เช่น ขอบพื้น หรือรูท่อระบายน้ำทิ้ง ตรวจสอบได้โดยการทดลองราดน้ำลงที่พื้นให้เปียกอย่างทั่วถึง แล้วสังเกตดูทิศทางไหลของน้ำ และดูว่ามีบริเวณใดที่มีน้ำไหลไปรวมกันเป็น แอ่ง

ขั้นตอนที่ 4
�� การยาแนวร่อง- ควรใช้ปูนซีเมนต์ขาว หรือกาวยาแนว ร่องยาแนวที่เรียบร้อยต้องดูเนียนเรียบ ไม่มีเศษปูนล้นร่อง ไม่มีก้อนปูนขรุขระ ไม่มีรูเล็กรูน้อย ซึ่งอาจกลายเป็นที่อยู่อาศัย ของมด แมลงได้ ตรวจสอบได้โดยการใช้นิ้วลูบตามแนวร่อง

ขั้นตอนที่ 5
�� วัสดุที่ใช้ปู- ต้องแน่ใจว่ามีการรองพื้นคอนกรีตด้วยแผ่นพลาสติกเพื่อกัน ความชื้นแล้ว และพื้นปูนทรายปรับระดับได้ มีการผสมน้ำยากันซึมไว้ด้วยแล้ว- ควรใช้ปูนซีเมนต์ขาว หรือกาวปูเซรามิค เพื่อการยึดเกาะที่ดี และ ป้องกันปัญหาเรื่องความชื้น หรือเชื้อรา- วัสดุที่ใช้ต้องปาดให้เรียบเต็มแผ่นกระเบื้องเพื่อการยึดเกาะเต็มที่ และเพื่อความแข็งแรงในการรับน้ำหนัก- ตรวจสอบได้โดยการเคาะเบา ๆ ด้วยของแข็ง แล้วฟังเสียงดูว่าใต้กระเบื้องโปร่งหรือไม่

�